Wil je met doorzichtige lagen werken of met heel vloeibare verf? Dan zul je je acrylverf moeten verdunnen. Acrylverf is verf op waterbasis, je kunt het dus ook verdunnen met water. Een klein beetje water kan geen kwaad, maar wil je nog dunner werken, dan kun je beter medium gebruiken om je verf te verdunnen.
Verdunnen met water
Als je acrylverf wat dunner wil maken, zodat het lekkerder smeert, dan kun je de verf aanlengen met wat schoon water. De verf wordt dan tegelijk ook wat transparanter (doorschijnender).
Een klein beetje water door je verf kan geen kwaad, maar teveel water door de verf kan voor problemen zorgen.Verf bestaat uit pigment (kleurstof) en bindmiddel. Bindmiddel is een soort lijm, die ervoor zorgt dat de verf aan je doek of papier blijft plakken. Als je teveel water toevoegt aan de verf, dan gaat dat ten koste van de plakkracht van de lijm. De verf hecht dan niet goed en kan na droging makkelijk loslaten. De verf valt dan als een soort poeder van je doek. Ook is er een grotere kans op scheuren in de verf.
Op de onderstaande foto zie je helemaal links onverdunde verf (rechtstreeks uit de tube). Van links naar rechts heb ik er steeds iets meer water doorheen gedaan. De eerste stap is niet problematisch, maar in de twee rechter stappen zit eigenlijk al teveel water. Helemaal rechts kun je ook goed zien dat de pigmenten een beetje een eigen leven gaan leiden in de verf.
Verdunnen met medium
Als je graag met verdunde tot sterk verdunde verf wil werken, dan kun je beter wat medium gebruiken. Medium is in feite acrylverf zonder kleur. Het is een melkachtige substantie die transparant opdroogt. Hieronder demonstreer ik dat. Ik smeer eerst pure medium op mijn schilderij:
Na het insmeren zie je eerst de melkachtige gloed nog:
Na tien minuten drogen is er niks meer van de medium te zien. Het droogt volledig transparant op:
Als je je verf verdunt met medium, wordt je verf dus transparanter en blijft de plakkracht behouden. Je kunt je verf dus zo doorschijnend maken als je maar wil zonder nadelige effecten.
Op de foto hieronder zie je van links naar rechts groen dat steeds verder verdund is. In de onderste rij is de verf verdund met water, in de bovenste rij met medium. Je ziet dat het effect ongeveer gelijk is, maar medium zorgt ervoor dat de pigmenten beter beschermd zijn en blijven plakken. Ook zie je (vooral helemaal rechts) dat je met medium heel mooi doorzichtig kunt schilderen, terwijl je met water geen controle hebt over wat de pigmenten doen.
Welke medium heb je nodig om te verdunnen?
Er zijn heel wat verschillende soorten medium te koop. Grofweg zijn er twee categorieën: mediums om verf transparanter (doorschijnender) te maken en mediums met speciale effecten.
Om je verf transparanter te maken kun je “gewone” medium kopen. Je kunt dan kiezen uit: standaard (meestal heet dat gewoon: “medium”),medium heavy of medium extra heavy.
Vaak heb je dan ook nog de keuze tussen mat, glanzend en hoogglans. Mat komt overeen met hoe de acrylverf normaal gesproken opdroogt. Wil je je schilderij wat meer laten glimmen, dan kun je dus ook kiezen voor glans of hoogglans.
Standaard medium is relatief vloeibaar. Je kunt je verf er heel mooi meer verdunnen, zo kun je in mooie transparante lagen werken. Je kunt het op je palet gieten en in de gewenste hoeveelheid door je verf mengen.
Test dan eerst even op een kladblaadje om te zien hoe transparant de verf is, want dat is op het palet vaak wat moeilijk in te schatten. Je krijgt dan een beetje een beeld of je genoeg of juist te weinig hebt verdund.
Heavy medium maakt de verf transparanter, maar ook dikker. En Extra heavy is nóg dikker. Met dikkere verf kun je pasteus weren, dwz: reliëf in je schilderstreek laten zien in je werk. Je kunt dat op twee manieren doen. Je kunt je kleur door de medium mengen en dan dik schilderen. Óf je brengt eerst een transparante laag aan, dus alleen medium en gaat er na droging overheen met verf. Let op: de droogtijd van dikke lagen is aanmerkelijk langer en je kunt er pas overheen als het echt goed droog is.
Pouring Medium
Tegenwoordig is gieten met acrylverf erg populair, daar zijn weer speciale mediums voor te koop: pouring mediums. Pouring medium maakt de verf uiterst vloeiend, zonder dat dit ten koste gaat van de plakkracht. Het is bijna net zo dun als water en toch kan je werk de tand des tijds goed doorstaan.
Leden van de Schilderclub.nl kunnen in video 7 in de serie over materialen meer zien over mediums en gels. Daarin laat ik ook een paar effectmediums zien.
Veel plezier met schilderen!
Désirée de Jong
op 27 Jul 2023